|
وَمَن يَرْغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبْرَاهِيمَ
(Иброҳимнинг динидан ким юз ўгиради). Инкор маъносидаги истифҳом – сўроқ гап. Иброҳим а.с.нинг динидек ёрқин ҳақиқатдан юз ўгирган кимсани ақлли киши деб бўладими?
Миллат сўзи аслида Зажжож айтганидек, йўл маъносини англатади. У ақида ва шариатдан иборат бўлган дин маъносида ҳам, демакки, ақида маъносида ҳам, шариат маъносида ҳам ишлатилади. Бу ерда ақида маъносида яъни, Иброҳим а.с.нинг ақидаси маъносида келяпти. Чунки олдинги пайғамбарларнинг шариатлари Муҳаммад с.а.в. пайғамбар бўлгач, Ислом рисолати билан насх қилинган.
وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتَابِ وَمُهَيْمِناً عَلَيْهِ فَاحْكُم بَيْنَهُم بِمَا أَنزَلَ اللّهُ وَلاَ تَتَّبِعْ أَهْوَاءهُمْ عَمَّا جَاءكَ مِنَ الْحَقِّ لِكُلٍّ جَعَلْنَا مِنكُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجاً
– „Сизга эса (Эй Муҳаммад) ўзидан олдинги китоб(ларни) тасдиқлагувчи ва у (китоблар) устида гувоҳ бўлган бу Китобни ҳаққирост нозил қилдик. Бас, одамлар ўртасида Аллоҳ нозил қилган нарса билан ҳукм қилинг ва Сизга келган ҳақдан юз ўгириб, уларнинг ҳавойи нафсларига эргашманг! Сизлардан ҳар бир миллат (яъни дин) учун (алоҳида) шариат ва йўл қилиб қўйдик“. [5:48]
(وَمُهَيْمِنًا ). Яъни, олдинги пайғамбарларнинг шариатини насх қилувчи қилиб. Олдинги пайғамбарларнинг ақидаси эса насх қилинмайди. Чунки насх амалиёти олдинги пайғамбарларнинг Ислом эътироф этмаган шаръий ҳукмларигагина нисбатан қўлланади. Ислом эътироф этганлари эса Исломдаги шаръий ҳукм бўлиб қолаверади.
Шунга биноан Иброҳим а.с.нинг динига ақида жиҳатидан куфр келтирган одам ўзини ўзи жаҳолат ва ҳамоқат чоҳига отибди. Иброҳим а.с.нинг ақидаси Аллоҳни Бир деб билиш ва ширкни тарк қилишдан иборатдир.
(مَن سَفِهَ نَفْسَهُ). Яъни, ўзини ўзи жаҳолат, ҳамоқат ва куфр чоҳига отибди.
(سَف) фо касрали бўлса, мутааддий (ўтимли феъл) бўлади, заммали бўлса, лозим (ўтимсиз феъл) бўлади.
2- Ҳамма пайғамбарлар луғавий маъно эътибори билан мусулмон бўлганлар. Яъни, Аллоҳга бўйсунганлар, Аллоҳ ишонишга буюрган нарсаларга ишонганлар. Шу маънода Иброҳим а.с. ҳам ҳақ йўлдан тоймаган мусулмон яъни, Аллоҳга бўйсунувчи, ихлос билан эгилувчи одам бўлган.
15-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208